EFTERKLANG - ALTID SAMMEN

Siedem lat po ostatnim albumie, Efterklang powrócili z piątym studyjnym wydawnictwem ‘Altid Sammen’ – premiera odbyła się 20 września 2019 (4AD).
Razem z zapowiedzią albumu duńskie trio ogłosiło także trasę koncertową i udostępniło singiel ‘Vi er uendelig’ z teledyskiem z udziałem Heleny Christensen.

Otwierającemu album utworowi ‘Vi er uendelig’ (czyli „Jesteśmy nieskończeni”) towarzyszy obraz wyreżyserowany przez Andreasa Koefoeda (stojącego za filmem zespołu “The Ghost Of Piramida”), z udziałem duńskiej modelki i fotografki Heleny Christensen. Teledysk jest hołdem dla kultowego telewizyjnego występu Johnny’ego Hallydaya w 1964 roku.

‘Altid Sammen’ jest bez wątpienia najlepszym jak dotąd albumem w ich dorobku.
Grupa wróciła po okresie przejściowym, wielkich przygodach i twórczych poszukiwaniach. Odważny i ambitny, ale angażujący się na pierwotnym i emocjonalnym poziomie album jest przesiąknięty eksperymentami, które są ich znakiem rozpoznawczym od debiutanckiego ‘Tripper’ z 2004 roku. Jednak jest bardziej żywiołowy, niż do tej pory się odważyli.

Muzyka na ‘Altid Sammen’ (tytuł oznacza „Always Together”) jest głęboka i dźwięczna. Ich znak firmowy, zestaw elementów akustycznych i elektronicznych, splecionych razem tak fachowo, że prawie nikt nie zauważa, jak wzmacniają się nawzajem, nigdy nie brzmiał lepiej. Dźwięki z epoki baroku i cyfrowe łączą się ze sobą w idealną harmonię, połączoną ciepłym i mądrym wokalem Caspera Clausena.

Ich gorąco przyjęty poprzedni album ‘Piramida’ wyznaczył trasę od miasta widma w Arktyce do Sydney Opera House, produkując album, film, album koncertowy i serię niezapomnianych koncertów na całym świecie. Podobnie ‘Altid Sammen’ jest owocem długiej, owocnej podróży, z której członkowie Efterklang - Casper Clausen (wokal), Mads Brauer (syntezatory, elektronika) i Rasmus Stolberg (bas) - nawet nie zdawali sobie sprawy do czasu aż było za późno by zawrócić. To była podróż, która jakoś się zaczęła, ale nie wydaje się mieć końca...

Koncertowa promocja albumu zakończyła się na początku 2014 roku, ze szczególnym występem w Sønderborg, na południu Danii, gdzie dorastali. To nie był tylko powrót dla Efterklang: powrotowi w ich strony towarzyszył chór South Denmark Philharmonic i byli członkowie zespołu. Koncert zatytułowany The Last Concert zamknął pewien rozdział.

“Potrzebowaliśmy przerwy od albumu i trasy koncertowej, a także przerwy od Efterklang” - mówi Clausen. “Chcieliśmy stworzyć dla siebie coś w rodzaju rytuału, dla wszystkich, z którymi pracowaliśmy przez ponad 10 lat, wszystkich fanów, których spotkaliśmy po drodze, i naszej rodziny. Aby zamknąć rozdział i rozpocząć nowy, oczyścić stół i rzucić wyzwanie naszej przyjaźni. Po występie wszystko było bardzo ekscytujące - i trochę przerażające. Mogliśmy swobodnie myśleć i znów podążać w nowych kierunkach, koncentrując się tylko na rzeczach, które ekscytują naszą trójkę.”.

Efterklang zawsze “pochłaniał wszystko z powodu naszych ambicji” - mówi Stolberg. Teraz jednak było miejsce na współpracę i projekty poza granicami grupy. Prawdopodobnie najodważniejszym z tych kroków w nieznane, było wspólne skomponowanie i wykonanie przez Caspera, Madsa i Rasmusa opery w ramach Festiwalu Opery w Kopenhadze, którą stworzyli z przyjacielem i kompozytorem Karstenem Fundalem. Publiczność badała podziemny bunkier nuklearny pod starym szpitalem, podczas gdy w każdym pokoju odtwarzano różne utwory muzyczne, wykonywane przez zespół, muzyków klasycznych i czterech śpiewaków operowych śpiewających poza Casperem. Zatytułowany ‘LEAVES: The Colour Of Falling’, był jak mówi Clausen “kolejną ścieżką, która odnosiła się do wszystkiego, co zrobiliśmy.”.

Tymczasem w lipcu 2014 roku ponownie połączyli się z perkusistą koncertowym Efterklang Tatu Rönkkö, tworząc nową grupę Liima, którą Clausen opisuje jako “nowy zespół od zera, z czterema członkami zamiast trzech. Liima ponownie otworzyła nasze oczy na granie jako „zespół”.”.
“Muzyka Efterklang stała się już pewnym procesem” - dodaje Stolberg. Natomiast Liima funkcjonowała na zasadzie: “Po prostu grajmy i wymyślmy jedną piosenkę dziennie.”. To było przypomnienie, że muzyka może być prosta. Zimny, potężny, elektroniczny pop Liimy był wspaniały w swojej prostocie i zaowocował dwoma albumami - ‘ii’ z 2016 roku i ‘1982’ z 2017 roku. - zanim Tatu powrócił do solowych projektów i sztuk scenicznych, pozostawiając otwarte drzwi dla przyszłej nowej muzyki.

Następny projekt tria oznaczał kolejny gwałtowny skręt w lewo - choć był to ten, który ostatecznie doprowadził ich z powrotem do Efterklang i płyty ‘Altid Sammen’. Zbliżając się do B.O.X. - belgijskiego zespołu założonego przez lutnika Pietera Theunsa, wykonującego nową muzykę z barokową orkiestracją - Casper, Mads i Rasmus skomponowali materiał na wspólny występ na festiwalu Theunsa mixMass w Antwerpii w styczniu 2018 roku. Ten spektakl wkrótce zaczął żyć własnym życiem. Występ sprawił, że postanowili zarejestrować te dźwięki na taśmie. “Zeszliśmy ze sceny czując się bardzo wzniośle” - mówi Stolberg. “Wejdźmy do studia i udokumentujmy to.”.

Ich pierwotnym planem było nagranie albumu we współpracy z zespołem B.O.X., ale później tego lata trio pojawiło się na berlińskim festiwalu PEOPLE - 7-dniowym doświadczeniu, w którym muzycy z całego świata (w tym Kurt Wagner z Lambchopa, Zach Condon z Bejrutu, Justin Vernon, Feist i bracia Dessner oraz 150 innych artystów) współpracowali ze sobą i występowali w różnych nowych zespołach.

Oprócz występów z różnymi nowymi i starymi przyjaciółmi, trio grało razem jako Efterklang, ponownie grając nowe piosenki, ale tym razem z innymi muzykami na scenie. “I wtedy zdaliśmy sobie sprawę, że te piosenki zasługują na naszą pełną uwagę - zakres możliwości był inspirujący” - mówi Stolberg. “Czas stworzyć nowy album Efterklang.”.

Piosenka zatytułowana ‘I Dine Øjne’ (co znaczy ‘W Twoich Oczach’) jest czymś wyjątkowym na ‘Altid Sammen’. Ucieleśnia inną osobowość tego pierwszego wydawnictwa tria w ich rodzimym duńskim języku. Uderza ostrzejszym tonem dzięki wyrazistej linii basu i gęstemu arpeggiu syntezatora, przeplatając się z fajnymi instrumentami barokowego zespołu BOX.

Towarzyszący jej teledysk ponownie łączy Efterklang z reżyserem Andreasem Koefoedem, operatorem Adamem Jandrupem i modelką/fotografką Heleną Christensen - tą samą ekipą, która była zaangażowana w tworzenie teledysku do pierwszego singla ‘Vi Er Uendelig’. Podobnie jak w przypadku swojego poprzednika, ‘I Dine Øjne’ zbliża do siebie Christensen i wokalistę Efterklang, Caspera Clausena, w cichym, zmysłowym i enigmatycznym obrazie, tym razem eksplorującym mroczną atmosferę w uderzającym zbliżeniem zespołu i oczu Christensen.

Casper Clausen wyjaśnia, że ‘I dine øjne’ mówi o “fantazji na temat osoby, którą właśnie poznałeś podczas krótkiego spotkania. Jest to zdecydowanie napędzane pożądaniem, ale także poczuciem straty po przebudzeniu, gdy znowu jesteś sam na sam z sobą.”.
Nagrywanie tego nowego albumu rozpoczęło się jesienią 2018 roku. Zgodnie z tym, co Brauer określa jako “przeczucie tego, co ciekawe i co działa.”. Sesje odbywały się w krótkich seriach w studiach w całej Europie - nagrywanie z B.O.X. w legendarnym brukselskim Jet Studio, układanie partii fortepianu w islandzkim studiu Sundlaugin z Kjartanem Sveinssonem i lokalnym chórem Kliður, a także praca z lokalnymi muzykami i innymi weteranami festiwalu PEOPLE Joelem Wästbergiem (Sir Was), Indrė Jurgelevičiūtė i Bertem Coolsem (Merope) w szeregu studiów w Kopenhadze. To pobłażliwe podejście, mówi Clausen, podąża śladami takich bohaterów, jak My Bloody Valentine, Spiritualised i Talk Talk. Następnie grupa zabrała te nagrania z powrotem do swojej przestrzeni w Kopenhadze (skąd nadaje również ich stacja radiowa, The Lake), gdzie dopracowali i przerobili je na utwory.

Wiele piosenek zostało napisanych z przestrzenią, aby pomieścić wkład muzyków barokowych. Zmieniły się znacznie od tych pierwszych dni, choć wkład zespołu B.O.X. nadal można usłyszeć na całym albumie, dodając ich kolory do piękniejszego obrazu, ale nie dominując jego tonu. Estetyka ‘Altid Sammen’ nadaje się do improwizacyjnego wkładu różnych współpracowników, które grupa później edytowała i manipulowała, wybierając najlepsze chwile i przekształcając je w coś nowego.

To nie jedyne zerwanie z tradycją Efterklang. Na ‘Altid Sammen’ po raz pierwszy Clausen śpiewa po duńsku. “To dla mnie zupełnie nowy sposób wyrażania się” - mówi – “jednocześnie czuję jakbym wracał do domu, ponieważ jest to mój język ojczysty. Po raz pierwszy zdecydowałem się wypróbować go podczas występu z zespołem B.O.X. w Antwerpii. Słyszałem, że wszyscy ci ludzie mówią po flamandzku, który jest bardzo podobnym językiem do duńskiego. Aby komunikować się z zespołem tak bezpośrednio, jak to możliwe, pomyślałem, po co śpiewać po angielsku? Uwielbiam tak dużo muzyki śpiewanej w językach, w których nie rozumiem ani słowa. Wszystkie te różne dźwięki, które kształtują nasze usta i gesty...”.

Takie podejście pasuje do najbardziej osobistego zestawu tekstów Clausena. “Piosenki na ‘Altid Sammen’ dotyczą wiary i wspólnoty” - mówi. “Nie w sposób religijny - nikt z nas nie jest wyznawcą określonej religii. Słowa szukają sensu w intymnych związkach, w naturze, w śmierci i wieczności. Więzi, które tworzymy; zbiorowości, trzymanie się za ręce, śpiewanie lub dzielenie się razem chwilami.
Wszyscy jesteśmy połączeni, narodowością, wiekiem czy płcią. Łączymy się ze wszystkimi naszymi środowiskami i oddalamy się we wszystkich kierunkach, zawsze razem.”.

Efektem końcowym tych wszystkich podróży i eksperymentów jest najlepsza muzyka w karierze Efterklang. To nie jest album na którym połączyli się ponownie, choć członkowie zespołu nigdy nie zostali podzieleni, bez względu na to, co sugerowałby The Last Concert. Ale ‘Altid Sammen’ jest dziełem innego zespołu, innych ludzi, niż ci, którzy stworzyli ‘Piramida’.

“Przez te pięć lat zdaliśmy sobie sprawę, że patrzymy teraz na Efterklang inaczej, z odświeżonym spojrzeniem” - mówi Stolberg. “Wszystko wydaje się zaczynać od nowa. I wydaje się, że mamy razem nową energię, że wszyscy zmieniliśmy się jako jednostki.”.

‘Uden ansigt’ został skomponowany z byłym członkiem Efterklang - Rune Mølgaardem (opuścił zespół przed wydaniem ‘Parades’ w 2007 roku, ale nadal jest współautorem takich utworów, jak ‘Magic Chair’ z ‘Modern Drift’ i ‘Sedna’ z ‘Piramid’).
W utworze występują: Kjartan Sveinsson (ex-Sigur Ros), który gra na fortepianie, Sir Was (Joel Wästberg), Bert Cools, Indré Jurgelevičiūtė i Petur Ben. ‘Uden ansigt’ towarzyszy piękne lyric-video Jonny'ego Sandersa. Film zawiera zarówno duński tekst piosenki, jak i angielskie tłumaczenie przy użyciu oszałamiającej grafiki ‘Altid Sammen’ autorstwa Hvass & Hannibal i SeenCGI.

Wokalista Casper Clausen wyjaśnia inspirację utworu ‘Uden ansigt’:
“Teksty są dla mnie jak zdjęcia, oparte na pewnym momencie, którego doznałem podczas jazdy rowerem w Kopenhadze. Mocno padało, wszyscy byli schowani pod parasolami, bluzami, czapkami itp. Bez twarzy, bez płci, bez wieku, bezbarwni. Moja wizja była zamazana, a ciała poruszały się po ulicy jak duchy bez twarzy jak w japońskim filmie animowanym, jednocześnie nawiedzone, samotne i zjednoczone w tym samym czasie.”.

Spis utworów:

1. Vi er uendelig
2. Supertanker
3. Uden ansigt
4. I dine øjne
5. Hænder der åbner sig
6. Verden forsvinder
7. Under broen der ligger du
8. Havet løfter sig
9. Hold mine hænder